Türkiye’de 2006 yılından önceki dönemde mevcut sosyal güvenlik sistemi incelendiğinde, prime dayalı sosyal güvenlik sistemi, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK), Emekli Sandığı (ES), Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (Bağ-Kur) olmak üzere üç farklı sosyal güvenlik kurumu tarafından uygulanmaktaydı. SSK, özel sektör çalışanları ile kamu işçilerine, Bağ-Kur, bağımsız çalışanlara ve ES, devlet memurlarına sosyal güvenlik hizmeti sunmaktaydı.

Sosyal güvenlik hizmetlerinin sunulmasına ilişkin teftiş ve denetim hizmetleri kurumların teftiş kurulları tarafından sunulmakta idi. SSK’da Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Teftiş Kurulu ve Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Sigorta Teftiş Kurulu, Bağ-Kur’da Bağ-Kur Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu ve Emekli Sandığı’nda T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulları birleşme öncesinde kurumların yani idarenin ana hizmet birimleri dışında idareyi denetleyen ve danışma ve denetim hizmeti veren birimler içerisinde yer almaktaydılar.

Türkiye’de 2006 yılında 5502 sayılı kanunla Türk sosyal güvenlik sisteminin yapısında önemli bir değişiklik yapılarak, sosyal güvenlik hizmeti veren kuruluşlar (T.C. Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK) tek çatı altında toplanmış ve Sosyal Güvenlik Kurumu adını almıştır. Bu birleşme sonucunda sosyal güvenlik kurumları bünyesinde yer alan dört teftiş kurulu da (T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Teftiş Kurulu ve Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Sigorta Teftiş Kurulu) Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı adı altında birleştirilmiştir. Bu sayede sosyal güvenlikte teftiş ve denetim tek elde toplanmış daha eşit ve adil bir denetim sisteminin oluşturulması amaçlanmıştır.

SGK Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı; 16.05.2006 tarihli ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu’nun 17. ve 30. maddelerine istinaden kurulan, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanına bağlı ve onun adına görev yapan, bir Başkan ile başmüfettiş, müfettiş ve müfettiş yardımcılarından oluşan, kurum içi ve kurum dışı teftiş ve denetimlerini bir arada yapmak üzere görevlendirilmiş ana hizmet birimidir.